ПЭН-цэнтры ўсяго свету заклікаюць спыніць рэпрэсіі ў дачыненні да пратэстуючых у Беларусі

Заява міжнароднага ПЭН-клуба

Шосты месяц доўжацца пратэсты супраць сфальсіфікаваных прэзідэнтскіх выбараў у Беларусі, што адбыліся ў жніўні 2020 года. За гэты час тысячы людзей выйшлі на вуліцы, каб мірна выказаць свой пратэст. Сотні людзей былі затрыманыя, многія былі збітыя міліцыяй, іншыя пазбавіліся сродкаў да існавання з-за свайго ўдзелу ў пратэстным руху. Пісьменнікі, мастакі, музыкі і выканаўцы гралі важную ролю ў пратэстах, выкарыстоўваючы сваю творчасць як культурны супраціў прыгнёту з боку ўлады. Культурныя дзеячы ладзілі тэатральныя і вулічныя імпрэзы, праводзілі публічныя чытанні, пісалі вершы або проста падтрымлівалі пратэсты і бралі ў іх удзел. За гэта яны пацярпелі.

У перыяд са жніўня па снежань 2020 года, паводле нядаўняй справаздачы Беларускага ПЭН-цэнтра, больш за 590 культурных дзеячаў пацярпелі ад пераследу, больш за 230 з іх былі затрыманыя,  многія пацярпелі ад збіцця і катаванняў. Некаторыя з іх пацярпелі ад нападу на вуліцах з боку праваахоўных органаў і прыхільнікаў улады, што ў адным з выпадкаў прывяло да трагічнай смерці мастака Рамана Бандарэнкі. Шмат хто быў вымушаны звольніцца з працы або скасаваць кантракт. Актыўная грамадзянская пазіцыя творцаў часта станавілася прычынай адмены выступаў, чытанняў, канцэртаў. Пераслед культурных дзеячаў працягваецца і сёння.

Маштабы рэпрэсій супраць культурнага сектара, а таксама ў дачыненні да СМІ і іншых прадстаўнікоў грамадзянскай супольнасці, якія таксама прымаюць удзел у масавых пратэстах, з’яўляюцца беспрэцэдэнтнымі ў сучаснай гісторыі Беларусі. Міжнародны ПЭН-клуб і яго цэнтры ўстрывожаныя тым, што прыгнёт пісьменнікаў і мастакоў, якія адстойваюць правы на свабоду выказвання меркаванняў і мірныя сходы, працягваецца.

Мы заклікаем улады Беларусі неадкладна спыніць парушэнне асноўных правоў чалавека, у тым ліку права на выказванне. Мы таксама заклікаем урады ўсяго свету рашуча асудзіць дзеянні беларускіх уладаў і запатрабаваць спынення нападаў на пісьменнікаў, мастакоў і дзеячаў культуры, якія адбываюцца ў адплату за іх спробы выказаць сваю занепакоенасць і жаданне змагацца з несправядлівасцю.

    PEN International
    PEN America
    PEN Austria
    PEN Bangladesh
    PEN Belarus
    PEN Belgium – Flanders
    PEN Belgium – French Speaking
    Croatian PEN
    Cuban Writers in Exile PEN Centre
    Czech PEN
    English PEN
    PEN Esperanto
    Estonian PEN
    Danish PEN
    German PEN
    PEN Georgia
    Ghana PEN Centre
    Independent Chinese PEN Centre
    Iranian PEN Centre in Exile
    Irish PEN/PEN na hÉireann
    PEN Latvia
    PEN Lebanon
    PEN Club Liechtenstein
    Lithuanian PEN
    PEN Melbourne
    PEN Moscow
    NZSA Te Puni Kaituhi o Aoteroa (PEN New Zealand)
    PEN Norway
    PEN Nederland
    PEN Perth
    Polish PEN Club
    PEN Portugal
    PEN Québec
    Romanian PEN Centre
    Russian PEN
    San Miguel PEN
    Serbian PEN Centre
    St-Petersburg PEN
    Suisse Romand PEN Centre
    Swedish PEN
    Trieste PEN
    PEN Turkey
    PEN Ukraine
    PEN Venezuela
    Vietnamese Abroad PEN Centre
    PEN Zimbabwe